Između dva poslednja popisa broj stanovnika u Vojvodini smanjio se za 182 hiljade. Dakle, poređenja radi, za jedanaest godina, sa mape je nestala kompletna populacija (posle Novog Sada) dva najveća grada severne pokrajne: Subotice (88.742) i Pančeva (73.401) uz jedan Bečej koji broji blizu 20 hiljada stanovnika.
Rezultati poslednjeg „brojanja“ jasno pokazuju da se trend depopulacije nastavlja. Nisu je pošteđeni ni gradovi, ali po selima je još nemilosrdnija. Kako u celoj državi, tako i u Banatu.
Brojke pokazuju da je situacija alarmantna. U srednjem Banatu danas živi nešto više od 150 hiljada stanovnika. Linija grafikona ide silaznom putanjom od 1971. godine, kada je ujedno bila i u zenitu i na brojci od 231.486, što znači da je za pola veka ovaj region Banata izgubio nešto manje od 80 hiljada stanovnika. U poslednjoj deceniji, odnosno, između dva popisa – čak 40 posto od pomenute cifre.
Banatsko Višnjićevo selo u srednjem Banatu, u opštini Žitište broji svega 147 stanovnika nakon poslednjeg popisa. Posle onog iz 1953. godine imalo je ugrubo četiri i po puta toliko meštana – 682.
Oni koji su ostali, a to su uglavnom stariji ljudi, listom govore da svi koji su otišli učinili su to s namerom da se više ne vrate. Selo ima prodavnicu i crkvu, a u zadruzi („to je jedino što radi“) uhlebljenje je našlo pet-šest žitelja Banatskog Višnjićeva.
Meštani kažu da poštar dolazi jednom nedeljno, kao i lekar, a ni drumske veze sa opštinskim centrom Žitištem nisu baš najbolje („preko Sečnja u Zrenjanin“).
Osnovna škola ne radi godinama. Spomen na neke bolje dane je, gotovo vek stari dud, koji je 1932. godine u dvorištu četvorogodišnje škole posadio Nenko Antić (prvi seoski učitelj) u spomen i za sreću svom sinu, našem poznatom pesniku Miki Antiću („Plavi čuperak“). Porodica se kasnije preselila u Pančevo, a poznati srpski pesnik je sedam godina života proveo u Višnjićevu.
Uz Antiće, istina, dosta kasnije preselila se i škola („ne radi godinama“), pa osnovci u klupama sada sede u obližnjem Krajišniku, koji je geografski i druga opština, a decu automobilima do osmoljetke voze roditelji.
Inače, Banatsko Višnjićevo je 2021. godine proslavilo 100 godina postojanja, a danas je, kažu najmanje dobrovoljačko naselje u Vojvodini. Dobrovoljci, iz Prvog svetskog rata, su uglavnom bili sa prostora Like, Dalmacije, Korduna ili Vojvodine.
„Selo je osnovalo oko 150 porodica, danas je, otprilike toliko ljudi“, kaže jedan od domaćina uz objašnjenje da postoji spomen-soba posvećena dobrovoljcima za koju se traži adekvatno mesto jer se nalazi u školi koja dugo ne radi, pa nije baš uslovna.
Do 2012. godine selo je imalo i fudbalski klub „Polet“ koji je nastupao u Opštinskoj ligi Žitište – Srpska Crnja.
Sličnu sudbinu deli i Taraš, u opštini Zrenjanin. Selo je nekada brojalo skoro dve hiljade meštana, danas tek nešto više od 800. Inače, ovo banatsko selo jedno od najstarijih istoriji poznatih mesta u Banatu. Još u doba neolita na današnjem Selištu su živeli ljudi. Prvo pominjanje Taraša pod ovim imenom (Tarhus) je zabeleženo u spisu zvanom Anonim kralja Bele iz 1202. godine.
Kažu da je u selu dosta praznih kuća koje su na prodaju, ali da je slaba zainteresovanost („a cena nije tu glavni problem“).
Taraš je, inače, poznat i kao „Evropsko selo roda“ jer se u njemu gnezdi najveći broj ovih ptica na Starom kontinentu. Nadaleko van sela poznat je mužjak rode Prvoje koji se krajem februara po jedanaesti put (prvi, otud su mu meštani nadenuli ovakvo ime) vratio u selo.
„Prvoje je jedan od retkih povratnika u selo. Mladi koji odu…“, kaže jedan od meštana, i uz jedva primetan osmeh dodaje: „Jeste, rode dolaze, ali sve ređe donose i bebe u Taraš.“
Preostali, stariji, meštani kažu da je Taraš nekada bio mesto u kojem su sokaci bili „živi“. Napominju druženja uz neizostavne mobe (uzajamna pomoći pri obavljanju obimnijih sezonskih poljoprivrednih poslova) i seoske slave. Danas toga skoro i nema „a kako kad, evo ja, blizu šezdest, možda i najmlađi u mojoj ulici“.
Sve manje mladih je i u Banatskoj Dubici (nekada Mala Margita), naselju u opštini Sečanj, u srednjem Banatu, koje ima nešto više od 300 stanovnika (skoro deset puta manje u odnosu na brojno stanje iz 1921).
Kao glavni razlog odlaska navodi se nedostatak posla. Nekada su radili IMT, kovačnica… Kao i u velikom broju banatskih sela mladi su otišli da pronađu bolje sutra u većim gradovima ili inostranstvu.
„Upišu školu ili se zaposle, a onda gledaju da ostanu tamo. Razumem ih skroz. Svrate nekad za praznik“, kaže lokalni poljoiprivrednik koji je u selu i objašnjava da mladi koji bi i hteli da rade zemlju od starta nailaze na problem jer je malo zemlje koju mogu da uzmu u zakup.
Škola u naselju obuhvata samo prva četiri razreda, koji su često i kombinovani.
Gotovo preslikana priča je u još jednom srednjebanatskom selu – Međi. Za dve decenije broj stanovnika se skoro prepolovio, pa ovo mesto u opštini Žitište sada ima 623 žitelja (1.155 ih je bilo 2002. godine).
Prvi pisani izvori o selu potiču iz davne 1241. godine. Selo je u nekom periodu bilo centar sreza, kao što je recimo sada Zrenjanin. U periodu kada se uvodila struja, Međa i Zrenjanin su imali jedini centralu za struju. Bilo je ciglane, parnog mlina… Nekada.
Danas…
„Dvadesetak sahrana u godini, troje-četvoro dece se rodi… Venčanja nema godinama“, kaže lokalni sveštenik.
Pre desetak godina lokalnu školu je pohađalo oko 80 učenika. Danas, kako kažu iz škole „Đura Jakšić“ u Međi u nju ide 54 učenika u sedam odeljenja uz jedno kombinovano.
Dosta ljudi napustilo je Među 2005. posle poplave, a iste godine zatvoren je i granični prelaz sa Rumunijom.
Zatvaranje graničnog prelaza sa Rumunijom smanjilo je promet u ovom pograničnom mestu.
„Druže, ovde autobus okreće. Od kad je zatvoren prelaz… Značilo bi nam mnogo, a do tada, smislili mangupi, Međa – Bogu iza leđa.“
Kako se priča po selu prvi narodni poslanik iz Međe u Skupštini Srbije Uglješa Grgur namerava da pokrene inicijativu kod ministra inostranih poslova o otvaranju graničnog prelaza sa Rumunijom.
